Wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie

Warszawa, 12.05.2024

Jan Kowalski

Kancelaria Adwokacka "Lex" w Warszawie

ul. Marszałkowska 15

00-001 Warszawa

pełnomocnik Anna Nowak

Sąd Okręgowy

w Warszawie

III K 123/23

Wniosek

o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe

aresztowanie

Na podstawie art. 552 § 4 i art. 554 § 4 k.p.k.

wnoszę o:

1. zasądzenie od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Warszawie na rzecz Jana Kowalskiego odszkodowania w wysokości 50 000 zł oraz zadośćuczynienia w wysokości 100 000 zł tytułem niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania w sprawie III K 123/23,

2. zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz Jana Kowalskiego kosztów ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika, według przepisanych norm.

Uzasadnienie

Jan Kowalski przed dniem 15.03.2023 pozostawał bezrobotny. Wcześniej utrzymywał się z prac dorywczych, pracował jako stolarz średnio 8 godzin dziennie i osiągał wynagrodzenie w wysokości ok. 3000 zł miesięcznie. Jan Kowalski pracował także dorywczo na budowach. W dniu 15.03.2023, gdy wyszedł przed klatkę schodową, podeszło do niego 3 funkcjonariuszy Policji i poleciło udać się z powrotem do mieszkania. Tam doszło do przeszukania pomieszczeń i zatrzymania mężczyzny. Jan Kowalski zabrał z mieszkania tylko bieliznę osobistą i szczoteczkę do zębów.

Jan Kowalski został przesłuchany w charakterze podejrzanego. Zarzucono mu popełnienie 3 przestępstw: z art. 278 § 1 kk; art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk; z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 271 § 1 kk w zw. z art. 277 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i 65 kk.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Warszawie z 16.03.2023 Jan Kowalski został tymczasowo aresztowany i w wyniku kolejnych postanowień sądów środek izolacyjny był przedłużany, aż postanowieniem z 15.09.2023 Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił stosowanie wobec Jana Kowalskiego tymczasowego aresztowania. Jan Kowalski w trakcie składania wyjaśnień przed sądem nie przyznał się do popełnienia zarzucanych czynów. Podczas składania wyjaśnień zemdlał.

Wyrokiem z 15.12.2023 Sąd Okręgowy w Warszawie uniewinnił Jana Kowalskiego od popełnienia czynu z art. 278 § 1 kk, natomiast za czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i 12 kk skazał go na karę 2 lat pozbawienia wolności oraz na karę 30 stawek dziennych grzywny, przyjmując wartość jednej stawki w wysokości 20 zł, oraz skazał za czyn z art. 270 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności i wymierzył karę łączną 3 lat pozbawienia wolności, a Sąd Apelacyjny wyrokiem z 15.02.2024 (II AKa 12/24) utrzymał w mocy wyrok sądu pierwszej instancji.

W wyniku kasacji Sąd Najwyższy wyrokiem z 15.04.2024 (V KK 321/24) uchylił oba wyroki dotyczące Jana Kowalskiego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Wyrokiem z 20.04.2024 Sąd Okręgowy w Warszawie ponownie uznał Jana Kowalskiego za winnego popełnienia zarzucanych czynów i wymierzył karę 2 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i 12 kk oraz karę 1 roku pozbawienia wolności za czyn z art. 270 § 1 kk oraz wymierzył karę łączną 3 lat pozbawienia wolności.

Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10.05.2024, wskutek wywiedzionej apelacji, Jan Kowalski został uniewinniony od popełnienia zarzucanych przestępstw.

Po zastosowaniu tymczasowego aresztowania Jan Kowalski został przewieziony do Aresztu Śledczego w Warszawie-Białołęce, gdzie przebywał do dnia 15.09.2023. Został osadzony w 3-osobowej celi dla osób palących, w związku z tym dokuczał mu dym papierosowy, gdyż jest on osobą niepalącą. Zgłaszał wnioski o przeniesienie do innej celi, lecz bez rezultatu. Pozostali osadzeni stali pod zarzutem działania w grupach przestępczych. Współosadzeni byli nieufni wobec Jana Kowalskiego. Współosadzeni nie stosowali przemocy względem Jana Kowalskiego, jadł z nimi wspólnie posiłki. Cela składała się z 3 piętrowych łóżek, kącika za zasłonką, gdzie znajdowały się zlew, toaleta i prysznic. Spacery odbywały się raz dziennie przez godzinę w betonowym okręgu. Ciepła woda w celi była przez 2 godziny dziennie. W celi było zimno. Cela, w której umieszczony został wnioskodawca, była odizolowana od innych, w bezpośrednim sąsiedztwie cele były puste. Z okna widać było szczury chodzące po ścianie znajdującej się naprzeciwko okna. W okresie letnim osoby tymczasowo aresztowane bały się w związku z tym spać przy otwartym oknie, natomiast na toalecie stawiały miskę z wodą, aby uniemożliwić szczurom wyjście rurami do pomieszczenia. Pierwsze widzenie Jan Kowalski otrzymał po ponad miesiącu od osadzenia, czyli dnia 17.04.2023, z matką oraz żoną, bez możliwości bezpośredniego kontaktu.

Gdy w trakcie pobytu w areszcie Jan Kowalski źle się poczuł, leki przynosił mu pielęgniarz, nie była udzielona pomoc lekarska. Jan Kowalski miał astmę oraz problemy stomatologiczne i w związku z tym miał leczone kanałowo zęby, bez znieczulenia, raz w miesiącu.

W trakcie pobytu w Areszcie Śledczym w Warszawie-Białołęce Jan Kowalski źle sypiał, bał się, zwłaszcza po częstych opowieściach jednego z osadzonych, który co wieczór mówił, jak napadał na ludzi.

Po przewiezieniu w dniu 16.09.2023 do Aresztu Śledczego w Krakowie Jan Kowalski został osadzony także w 2-osobowej celi z piętrowymi łóżkami. Osoby współosadzone w celi były podejrzane o lżejsze przestępstwa niż w Areszcie Śledczym w Warszawie-Białołęce. Z osadzonymi relacje Jana Kowalskiego były poprawne, z wyjątkiem jednej osoby, która próbowała podporządkować sobie pozostałe osoby, zachowywała się nienaturalnie - krzyczała, głośno śmiała się, a gdy pozostałe osoby wychodziły na spacer, przeszukiwała rzeczy osobiste współosadzonych, czytała ich listy. Podobnie jak w Areszcie Śledczym w Warszawie-Białołęce, Jan Kowalski zgłaszał problem związany z paleniem tytoniu przez osoby mieszkające w celi, lecz także nie przyniosło to pożądanego skutku. Początkowo widzenia odbywały się bez możliwości bezpośredniego kontaktu, a następnie były udzielane przy stoliku, także dwa razy w miesiącu.

W chwili zatrzymania i tymczasowego aresztowania Jan Kowalski pozostawał w związku małżeńskim. Z żoną, która była tymczasowo aresztowana do tej samej sprawy, utrzymywał kontakt listowy. Po opuszczeniu jednostki penitencjarnej w 15.09.2023 złożył pozew o rozwód.

Po opuszczeniu jednostki penitencjarnej Jan Kowalski bał się ludzi, nie mógł spać i dlatego od 20.09.2023 rozpoczął leczenie psychiatryczne i uczęszcza na wizyty lekarskie raz na tydzień. Rozpoznano u niego depresję. Przyjmuje leki, których rodzaj i dawki ulegają zmianie. W trakcie zażywania leków czuje się dobrze, lecz gdy przerywa ich branie, stan zdrowia ulega pogorszeniu.

W październiku 2023 Jan Kowalski odbył indywidualną terapię psychologiczną w ilości 10 sesji. Koszt jednej sesji terapeutycznej wynosił 150 zł.

Przed osadzeniem w jednostce penitencjarnej Jan Kowalski miał poprawne kontakty z ludźmi, na bieżąco regulował swoje zobowiązania.

Po opuszczeniu miejsca odosobnienia Jan Kowalski najlepiej się czuje, będąc sam w mieszkaniu. Ustały jego kontakty ze znajomymi, w tym z 3 przyjaciółmi, m.in. dlatego że w środkach masowego przekazu były informacje o jego zarzutach, a zwłaszcza o działaniu w zorganizowanej grupie przestępczej. Część sąsiadów przypominała Janowi Kowalskiemu, gdzie wcześniej był, i mówiła mu, aby tam wracał. Jan Kowalski nie utrzymuje też kontaktów towarzyskich z osobami, z którymi pracuje.

Jan Kowalski podejmował zatrudnienie w sklepach na 1/2 etatu, często zmieniając miejsce pracy. Gdy do sklepu, w którym pracował, weszła osoba, którą Jan Kowalski kojarzył jako policjanta, uciekł na zaplecze, mówiąc współpracownicy, że źle się poczuł. W pracy nikomu nie mówił, iż był w przeszłości pozbawiony wolności.

Relacje z rodziną Jana Kowalskiego uległy znacznemu pogorszeniu, w tym kontakty z matką, która stara się go wspierać, m.in. przygotowując posiłki. Stał się osobą skrytą, stroniącą od kontaktów z ludźmi, płaczliwą i bardzo nerwową.

W dniu 20.11.2023 Jan Kowalski przedawkował leki w celu targnięcia się na swoje życie i był hospitalizowany przez 2 tygodnie w Szpitalu Psychiatrycznym.

Jan Kowalski cierpi na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne o charakterze natręctw myślowych oraz natręctw czynnościowych (sprawdzanie drzwi, natrętne sprzątanie), jak również na fobię społeczną ze znacznie podwyższonym lękiem, nadmierną ostrożnością, przewrażliwieniem, podejrzliwością, izolacją od otoczenia. Występują u niego znacznego stopnia zaburzenia funkcjonowania sfery emocjonalnej - podwyższone napięcie przy obniżonej odporności na sytuacje trudne, wysoki poziom frustracji i poczucie nieprzystosowania do sytuacji społecznych. Ma znacząco obniżone poczucie własnej wartości, pewności siebie oraz możliwości sprawczych. Szczególnie wyraźne są objawy tzw. wycofania społecznego (znacząco ograniczone zainteresowania i aktywność, problemy z odczuwaniem uczuć, poczucie odrzucenia przez innych i zrażanie się do ludzi, poczucie braku perspektyw odnośnie do życia osobistego i zawodowego). Zaburzenia stanu psychicznego wskazują na utrzymywanie się objawów zespołu stresu pourazowego wynikającego z 6 miesięcy w areszcie śledczym. Dotychczasowa psychoterapia nie przyniosła spodziewanych pozytywnych efektów, a rokowania nie są jednoznaczne. Konieczne jest kontynuowanie psychoterapii.

Na podstawie art. 554 § 4 k.p.k. wnoszę ponadto o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kosztów poniesionych przez niego z tytułu ustanowienia pełnomocnika w związku z niniejszym postępowaniem.

Wnoszę o przeprowadzenie dowodów:

- z zeznań wnioskodawcy Jana Kowalskiego;

- z zeznań Anny Kowalskiej, zam. w Warszawie, ul. Nowa 15 m. 3, 02-200 Warszawa, na okoliczność relacji wnioskodawcy z rodziną i otoczeniem przed opuszczeniem jednostki penitencjarnej i po jej opuszczeniu;

- dokumentacji medycznej z pobytu w Szpitalu Psychiatrycznym;

- opinii biegłego psychiatry;

- opinii biegłego psychologa.

Jan Kowalski