Postanowienie o otwarciu postępowania sanacyjnego

sygn. akt XII GU 123/23

POSTANOWIENIE

Dnia 15.03.2024 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, 15.03.2024 r. Wydział Gospodarczy ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych, w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 15.03.2024 r. w Warszawie, na posiedzeniu niejawnym, wniosku dłużnika - "Bud-Max" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie o otwarcie postępowania sanacyjnego

postanawia:

I. otworzyć postępowanie sanacyjne "Bud-Max" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, numer KRS 0000123456, adres: ul. Kwiatowa 1, 00-001 Warszawa;

II. odebrać zarząd własny dłużnikowi;

III. wyznaczyć sędziego-komisarza w osobie Jan Nowak oraz zarządcę w osobie Maria Zielińska (numer licencji: 1234/2018);

IV. wskazać, że podstawą jurysdykcji sądów polskich jest art. 3 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego (Dz. Urz. UE L 160 z 30.06.2000 r., s. 1), a otwarte postępowanie ma charakter postępowania głównego.

SSR Anna Kowalska

UZASADNIENIE

Dłużnik "Bud-Max" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie w dniu 10.03.2024 r. (data prezenty biura podawczego tutejszego sądu) wniósł o otwarcie postępowania sanacyjnego.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

"Bud-Max" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000123456.

Dowód:

- odpis z KRS, k. 1-5.

"Bud-Max" Sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą zarówno w miejscu swojej siedziby, jak i w ramach inwestycji budowlanych realizowanych na terenie całego kraju. Siedziba dłużnika znajduje się w Warszawie. Dłużnik posługuje się ul. Kwiatowa 1, 00-001 Warszawa adresem do korespondencji.

Dla rozstrzygnięcia wniosku dłużnika o otwarcie postępowania sanacyjnego w pierwszej kolejności niezbędne jest ustalenie, czy sąd polski posiada jurysdykcję krajową do rozpoznania sprawy. W tym celu konieczne jest określenie właściwej dla rozpoznawanej sprawy normy jurysdykcyjnej z uwzględnieniem faktu, że kwestia jurysdykcji krajowej jest uregulowana zarówno w prawie restrukturyzacyjnym (art. 382 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne [Dz. U. poz. 978 z późn. zm.; dalej: pr. rest.]), jak i w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego (Dz. Urz. UE L 160 z 30.06.2000 r., s. 1). Rozporządzenie unijne obowiązuje w całości i bezpośrednio w polskim systemie prawnym. Oznacza to, że w sprawach objętych rozporządzeniem i w zakresie w nim uregulowanym mają zastosowanie przepisy rozporządzenia z wyłączeniem przepisów prawa polskiego, w tym również z wyłączeniem przepisów prawa restrukturyzacyjnego dotyczących międzynarodowego postępowania restrukturyzacyjnego (tytuł VII prawa restrukturyzacyjnego). Zasada ta została również potwierdzona w przepisach polskiego prawa restrukturyzacyjnego, które w art. 382 ust. 1 stanowi, że przepisów z zakresu międzynarodowego postępowania restrukturyzacyjnego (przepisów tytułu VII) nie stosuje się, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, albo prawo organizacji międzynarodowej, której Rzeczpospolita Polska jest członkiem, stanowi inaczej. W literaturze na gruncie tożsamego brzmienia art. 5 ust. 1 pr. up. zgodnie wskazywano, że prawo organizacji międzynarodowej w rozumieniu tego przepisu to właśnie rozporządzenie w sprawie postępowania upadłościowego [tak Adam Szpunar, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2019, s. 55; Feliks Zedler (w:) Andrzej Jakubecki, Feliks Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2017, s. 60]. Wskazany wyżej dualizm legislacyjny powoduje, że dla zastosowania właściwej normy jurysdykcyjnej sąd wpierw musi ustalić, czy rozpoznawana sprawa jest objęta zakresem zastosowania rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego.

Zgodnie z pkt 1 preambuły rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego jego przepisy stosuje się tylko do postępowań prowadzonych wobec dłużników, których główny ośrodek podstawowej działalności znajduje się na obszarze państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Takie uregulowanie eliminuje z zakresu zastosowania rozporządzenia dłużników, których główny ośrodek podstawowej działalności znajduje się poza obszarem Unii Europejskiej, mimo że na jej obszarze znajduje się siedziba lub miejsce zamieszkania dłużnika albo jego majątek. W takich przypadkach nie będą miały zastosowania przepisy rozporządzenia, ale prawo krajowe poszczególnych państw.

Zgodnie z pkt 2 preambuły rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego znajduje ono zastosowanie do wszystkich postępowań upadłościowych niezależnie od tego, czy dłużnik jest osobą fizyczną, czy też osobą prawną, przedsiębiorcą czy osobą niewykonującą działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego jego przepisy stosuje się do zbiorowych postępowań przewidujących niewypłacalność dłużnika, które obejmują całkowite lub częściowe zajęcie majątku oraz powołanie zarządcy. Wykaz postępowań, które spełniają wskazane wyżej warunki jest zawarty w załączniku A. Każde krajowe postępowanie, które jest wymienione w załączniku A do rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego, podlega przepisom tego rozporządzenia i jest uważane za postępowanie w przedmiocie niewypłacalności w rozumieniu art. 2 ust. 1. Jednocześnie rozporządzenie w sprawie postępowania upadłościowego nie dotyczy tych postępowań, które w tym załączniku nie są wymienione. Oznacza to również, że jeżeli postępowanie jest wymienione w załączniku A, to nie ma potrzeby ustalania jakichkolwiek dalszych przesłanek w celu stwierdzenia, że ten rodzaj postępowania, co do zasady, jest objęty zakresem regulacji rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego. Postępowanie sanacyjne zostało ujęte w załączniku A do rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego co oznacza, że niniejsza sprawa jest objęta jego zakresem zastosowania. Uzasadnia to badanie istnienia jurysdykcji krajowej na podstawie odpowiednich przepisów rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego.

Rozporządzenie w sprawie postępowania upadłościowego opiera się na zasadzie ograniczonej uniwersalności, co oznacza, że oprócz postępowania głównego dopuszcza możliwość prowadzenia wobec dłużnika postępowań ubocznych. Na podstawie analizy przepisów rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego można stwierdzić, że konstrukcja głównego postępowania upadłościowego opiera się na zasadzie uniwersalności, nieograniczoności, wyłączności, pierwszeństwa i nadrzędności, a konstrukcja postępowania ubocznego - na zasadzie terytorialności i ograniczoności.

Postępowanie główne jest postępowaniem uniwersalnym. Oznacza to, że obejmuje swoim zasięgiem cały majątek dłużnika znajdujący się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, a nie ogranicza się jedynie do majątku znajdującego się na terytorium państwa wszczęcia postępowania (pkt 3 preambuły rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego). Konsekwencją tej zasady jest m.in. uregulowanie zawarte w art. 18 ust. 1 zdanie drugie rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego, zgodnie z którym zarządca powołany w postępowaniu głównym może, z zastrzeżeniem art. 21 i 22 tego rozporządzenia, usuwać przedmioty wchodzące w skład masy upadłości z terytorium państwa członkowskiego, na którym te przedmioty się znajdują. Z kolei postępowanie uboczne wywołuje skutki jedynie wobec majątku znajdującego się na terytorium państwa, w którym zostało wszczęte (pkt 4 preambuły rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego, art. 27 ust. 2 tego rozporządzenia). Analizując, gdzie znajdują się określone składniki majątku dłużnika, w celu rozstrzygnięcia, czy są one objęte postępowaniem ubocznym, należy wziąć pod uwagę treść definicji zawartej w art. 2 lit. h rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego. W konsekwencji postępowanie uboczne będzie obejmowało przedmioty materialne, które znajdują się na terytorium państwa wszczęcia, przedmioty i prawa, których własność lub tytuł prawny są wpisane do publicznego rejestru prowadzonego w państwie wszczęcia, oraz wierzytelności od dłużników upadłego, których główny ośrodek podstawowej działalności znajduje się na terytorium państwa wszczęcia.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego dla wszczęcia postępowania upadłościowego, które - zgodnie z pkt 1 preambuły tego rozporządzenia - jest określane jako postępowanie "główne", właściwe są sądy tego państwa członkowskiego, na terytorium którego znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika, w skrócie określany w zachodniej literaturze i orzecznictwie jako COMI (ang. center of main interests). Definicja legalna pojęcia "główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika" nie została zawarta w samym tekście rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego, ale w pkt 5 jego preambuły. Zgodnie z tą definicją "główny ośrodek podstawowej działalności" powinien oznaczać miejsce, w którym dłużnik zazwyczaj zarządza swoją działalnością i jako takie jest rozpoznawalne przez osoby trzecie. W zależności od rodzaju dłużnika i rodzaju prowadzonej przez niego działalności może to oznaczać miejsce, w którym dłużnik zarządza prowadzoną działalnością gospodarczą, podejmuje i wykonuje decyzje w zakresie działalności zawodowej, zarządza majątkiem, wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych. Dla ustalenia, w jakim miejscu dłużnik zazwyczaj zarządza swoją działalnością, rozstrzygające znaczenie powinno mieć ustalenie, gdzie faktycznie są wykonywane decyzje zarządcze i kontrolne, a nie to, gdzie są one przygotowywane czy też podejmowane, zwłaszcza jeżeli uwzględni się okoliczność, że zasadniczo tylko wykonywanie decyzji jest jawne wobec podmiotów trzecich (tak na gruncie pkt 5 preambuły rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego Bob Wessels, International Insolvency Law, s. 123). W literaturze słusznie wskazuje się, że zarządzanie daną działalnością na ogół następuje w miejscu, z którego działalność ta jest kierowana (tak Jan Klatka, Janusz Jankowski, Anna Stępień, Piotr Zimmerman, Formularbuch Insolvenzrecht, Warszawa 2010, nb. 5). Podejmowanie decyzji należy do sfery wewnętrznej zarządzania działalnością ekonomiczną, a dopiero ich wykonywanie łączy sferę wewnętrzną ze sferą zewnętrzną poprzez ujawnienie treści decyzji wobec podmiotów trzecich. Miejsce, w którym decyzje zarządcze i kontrolne są wykonywane, nie jest przy tym jednoznaczne z miejscem, w którym odbywa się działalność, której te decyzje dotyczą.

Dla uznania, że miejsce, w którym dłużnik zarządza swoją działalnością, spełnia warunki określone w pkt 5 preambuły rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego nie jest wystarczające, że dłużnik uznaje to miejsce za główny ośrodek swojej podstawowej działalności. Z definicji COMI przyjętej w rozporządzeniu w sprawie postępowania upadłościowego wynika, że istotniejszy od przekonań dłużnika jest czynnik zewnętrzny. Prawodawca europejski oparł bowiem konstrukcję omawianego łącznika jurysdykcyjnego na zasadzie pierwszeństwa odczuć osób trzecich. Jak się wskazuje w literaturze, zasadę pierwszeństwa odczuć osób trzecich można analizować w jej aspekcie pozytywnym, który oznacza, że odczucia osób trzecich (sfera zewnętrzna) mają większe znaczenie niż elementy wewnętrzne, oraz w aspekcie negatywnym, który oznacza, że w stosunku do wierzycieli i osób trzecich dłużnik nie może podnosić, że główny ośrodek jego podstawowej działalności jest w innym miejscu niż miejsce, które jest uznawane na rynku jako miejsce, w którym są podejmowane decyzje dotyczące działalności dłużnika. Użycie w treści art. 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego określenia, że dane miejsce jest "rozpoznawalne" przez osoby trzecie jako miejsce, w którym dłużnik zazwyczaj zarządza swoją działalnością oznacza, że istotne jest nie tyle, czy określone (lub wszystkie) osoby trzecie rzeczywiście rozpoznają dane miejsce jako miejsce, w którym dłużnik zazwyczaj zarządza swoją działalnością, ale czy miejsce to jest na tyle jawne, że istnieją obiektywne i uzasadnione przesłanki świadczące o tym, że osoby trzecie mogą to miejsce w takim charakterze rozpoznawać. Użyte w treści art. 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego pojęcie "rozpoznawalne" jest bowiem określeniem miejsca, w którym dłużnik zazwyczaj zarządza swoją działalnością, a nie czynności (procesu poznawczego dokonywanego przez osoby trzecie). Słusznie więc w literaturze wskazuje się, że omawiany wymóg rozpoznawalności może być pojmowany w sensie abstrakcyjnym (tak na gruncie pkt 5 preambuły rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego Piotr Zimmerman, Jurysdykcja krajowa w transgranicznych sprawach upadłościowych w Unii Europejskiej, Warszawa 2012, s. 150). Zasadniczym przedmiotem badań powinno być więc nie to, czy osoby trzecie rzeczywiście wiedzą, w jakim miejscu znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika, ale czy mogą o tym wiedzieć (np. gdyby się tym interesowały). Należy przy tym uznać, że dla przyjęcia, że określone miejsce jest rozpoznawalne jako miejsce, w którym dłużnik zazwyczaj zarządza swoją działalnością, możność uzyskania informacji o tym, gdzie znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika, powinna być dostępna dla każdej osoby trzeciej w sposób prosty i niewymagający żadnych szczególnych zabiegów i czynności. Rozporządzenie w sprawie postępowania upadłościowego nie określa, jakie konkretne przesłanki pozwalają wierzycielom na identyfikowanie określonego miejsca z miejscem, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika, a w konsekwencji, jakie przesłanki powinien badać sąd, oceniając, w jakim miejscu wierzyciele umiejscawiają główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika. Jedną z takich przesłanek będzie niewątpliwie adres, którym posługuje się dłużnik w kontaktach ekonomicznych, zawodowych, handlowych. Zasadnicze znaczenie dla odczuć wierzycieli ma również okoliczność, w jakim miejscu znajdują się należące do dłużnika struktury organizacyjne, takie jak biura, urządzenia komunikacyjne itd.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 zdanie drugie rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego w przypadku spółek i osób prawnych domniemywa się, że głównym ośrodkiem ich podstawowej działalności jest siedziba określona w statucie, chyba że zostanie przeprowadzony dowód przeciwny. Dłużnik jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie. Zgodnie ze wskazanym domniemaniem należy więc uznać, że główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika znajduje się w Warszawie. Domniemanie powyższe nie zostało w niniejszej sprawie obalone. Z ustalonego przez sąd stanu faktycznego wynika, że dłużnik prowadzi działalność gospodarczą w Warszawie, tutaj znajduje się jego przedsiębiorstwo i majątek (we wniosku dłużnik wskazał, że jego przedsiębiorstwo znajduje się w Warszawie, a majątek znajduje się zarówno w Warszawie, jaki i na terenie inwestycji budowlanych realizowanych w całym kraju w miejscach szczegółowo we wniosku wskazanych). Ponadto dłużnik w Warszawie zatrudnia pracowników, korzysta z obsługi bankowej Warszawskich instytucji bankowych (co wynika chociażby z załączonego do wniosku spisu wierzycieli), w Warszawie prowadzi rachunkowość, ma biura handlowe i obsługę prawną. Dłużnik posługuje się również ul. Kwiatowa 1, 00-001 Warszawa adresem korespondencyjnym.

W związku z powyższym należało uznać, że główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika znajduje się w Warszawie, co oznacza, że zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego sąd polski posiada jurysdykcję do rozpoznania sprawy, a otwarte postępowanie sanacyjne ma charakter postępowania głównego. W takiej sytuacji, stosownie do treści art. 3 ust. 1 i ust. 2 wymienionego rozporządzenia, przesłanki wszczęcia postępowania sanacyjnego określa prawo restrukturyzacyjne.

SSR Anna Kowalska

Zarządzenie:

1. Odnotować i zakreślić.

2. Odpis postanowienia o otwarciu postępowania sanacyjnego doręczyć:

1) dłużnikowi;

2) zarządcy, którego powiadomić o otwarciu postępowania sanacyjnego także telefonicznie: 555-123-456 w dniu dzisiejszym.

3. Obwieścić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym z pouczeniem o treści art. 255 w zw. z art. 322 pr. rest.

4. Powiadomić właściwą Izbę Skarbową oraz właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

5. Powiadomić Kuratora Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy (555-987-654, w dniu dzisiejszym).

6. Odpis postanowienia przesłać do KRS.

Dnia 15.03.2024 r.

SSR Anna Kowalska